Debat over marktwerking: Wijn vindt keuzevrijheid in energiesector 'fantastisch'

Minister Wijn van Economische Zaken vindt het "fantastisch" dat hij tussen verschillende energiebedrijven kan kiezen. Een initiatief als Oxxio vindt hij ook "fantastisch"(?). Hij wil ook meer marktwerking invoeren in andere sectoren, zoals de zorg en het hoger onderwijs. We moeten volgens hem uitkijken dat we niet ineens heel negatief over marktwerking gaan doen. "Er hang een negatieve kleuring rond marktwerking"."Mensen worden bang gemaakt in de overgangsfase naar marktwerking, maar uiteindelijk is de consument er bij gebaat", zo zei hij donderdag in de Kamer tijdens de behandeling van de begroting van zijn ministerie. Het onafhankelijke Kamerlid Gonny van Oudenallen zette daar vraagtekens bij. De energie-consument is alleen maar meer gaan betalen, zo zegt zij. Een voorbeeld is volgens haar de taximarkt. De taxi is nog nooit zo duur geweest als nu.Volgens Wijn is die hogere energierekening echter te wijten aan de hoge olieprijzen en zouden de prijzen nog hoger zijn geweest, als er geen marktwerking in de energiesector zou zijn ingevoerd. Van Oudenallen: "Ik heb altijd geleerd dat je een minister om cijfers moet vragen". Wijn was het helemaal eens met Van Oudenallen op dit punt, maar zei tegelijkertijd dat we "natuurlijk" niet kunnen weten hoe het zou zijn geweest als er geen liberalisering zou zijn geweest.Wijn merkte op dat de jaarrekeningen van de energiebedrijven door de DTE worden onderzocht, om inzicht te krijgen in de kosten en de marges. Dat onderzoek is juist opgestart omdat er enorme winsten en ontzettend hoge marges worden behaald, zo zei Ewout Irrgang van de SP. De energierekening is honderd tot twee honderd euro hoger geworden. "Is dat geen bewijs dat marktwerking in de energiesector eigenlijk mislukt is?"De minister, die net als Van Oudenallen uit Amsterdam komt, gaf Van Oudenallen na dat de marktwerking in de taximarkt mislukt is. "Als ik over het Leidseplein loop en zie dat al die taxi's nog steeds netjes in een rijtje staan in plaats van dat ze rondrijden, dan vind ik dat geen goede zaak", zo zei hij. Niet alleen de marktwerking in de taximarkt, maar ook die bij de spoorwegen en in de kabelsector is mislukt, zo vond Ewoud Irrgang.Maar er zijn nu bedrijven als Oxxio en Greenchoice, zo zei Wijn. "Daar bent u toch ook blij mee?" Ook wees hij op de voordelen van de slimme meter (waarvan de grootschalige introductie juist afhankelijk is van het sluiten van de vrije markt, red.) En de marktwerking heeft er volgens hem ook voor gezorgd dat de transportkosten voor stroom met één miljard en die voor gas met een half miljard zijn gedaald. (Het netwerkbedrijf is ook een markt die gesloten is, red.)Van der Vlies (SGP) merkte op dat in de begroting staat te lezen dat marktwerking een sterke overheid vereist. "Is die overheid nu voldoende sterk?", zo wilde hij weten. Volgens Wijn wel. Er is ruimte voor verbetering, maar toezichthouders zoals de DTE hebben nu een voldoende sterke positie.Van Dam (PVDA): "Ik ben een fan van marktwerking daar waar het kan. Maar als ik hoor dat Wijn marktwerking wil introduceren in de zorgsector, dan schrik ik." Volgens het Kamerlid leidt marktwerking in de zorg er alleen toe dat "ziekenhuizen hun budgetten in marketing steken, in grote posters langs de weg, in televisiespotjes -kom bij mij voor een knieoperatie, wij doen dat het snelst- en dat ze hun geld niet meer steken in wachtlijsten en in verbetering van de kwaliteit. Dat staat in uw begroting. Als u dat niet bedoeld had, neem het dan terug."Er is volgens Wijn echter al marktwerking in de zorg. Hij vindt het ook onzin om te denken dat er in een vrije markt niet geïnvesteerd wordt in kwaliteit. Wijn vindt dat Van Dam geen karikatuur moet maken van marktwerking. Tijdens de Paarse kabinetten heeft de PVDA een "Sovjet-systeem" in de zorg laten voortbestaan. "Wie maakt hier nu een karikatuur?", zo vroeg Van Dam zich af. Waarna het zorgdebat met de minister van Economische Zaken snel door de voorzitter van de Kamer werd beëindigd.Copyright©, Energeia, 2006