Prijzenjungle bij energiebedrijven, normaal mens kan factuur niet meer narekenen

De vrije markt heeft de energierekening er niet eenvoudiger opgemaakt. Integendeel. Het becijferen van de jaarlijkse energiekosten is ingewikkelder dan ooit. Rijen cijfertjes en berekeningen zijn er nodig om tot het eindbedrag te komen. Een gemiddelde consument is niet in staat om de jaarrekening van het energiebedrijf na te rekenen. Als voorbeeld nemen we hier de rekening van Greenchoice. De rekeningen van andere energiebedrijven zijn echter minstens zo ingewikkeld.Het aantal tarieven dat energiebedrijf Greenchoice gebruikt voor het opmaken van de jaarrekening bijna gelijk aan 100. Ga maar na. Voor zowel de afname van gas als die van elektriciteit brengt het energiebedrijf leverings- en transportkosten in rekening. De transportkosten int Greenchoice namens de regionale netbeheerder. Zowel leverings- als transportkosten bestaan uit een vastrecht (een bedrag per maand) en 'variabele' tarieven (een tarief per gebruikte kWh stroom of kubieke meter gas). Dat zijn al twee maal twee maal twee (=8) tarieven.Maar tarieven worden ook nog wel eens herzien. Daarom heeft Greenchoice voor een periode van bijvoorbeeld een jaar voor ieder van die acht componenten meerdere tarieven nodig. Voor het gemak neemt het bedrijf daarom maar de tarieven per maand en berekent dan een soort gewogen gemiddelde. Bij een eindafrekening voor een periode van twaalf maanden, zijn er dan 96 tarieven. En dat is nog maar bij een enkele meter!Het aantal tarieven dat daadwerkelijk van elkaar in grootte verschilt is minder. Dat komt doordat energiebedrijven hun tarieven over het algemeen twee keer per jaar wijzigen. Dan blijven er (96 gedeeld door 6 is) 16 verschillende tarieven over. De tarieven worden gewogen al naar gelang het verbruik van een gemiddelde klant in de verschillende maanden van het jaar. Dit doen alle energiebedrijven.Maar dan zijn we er nog lang niet. Want behalve transportkosten en leveringskosten zijn er (in ieder geval voor de klant in Nuongebied) ook maandelijkse aansluitkosten die betaald moeten worden, zelfs als dat aansluiten al in een grijs verleden heeft plaatsgevonden. En dan zijn er nog maandelijkse meetkosten, die ook in rekening worden gebracht bij consumenten die al in geen drie jaar een meteropnemer hebben gezien en die altijd hun stand via internet doorgeven.Bij de afname van gas heeft de consument nog te maken met zogenaamde capaciteitskosten, wat iets te maken schijnt te hebben met de capaciteit van de aansluiting. Vreemd eigenlijk, want de klant betaalt al voor het transport van het gas. Een transporteur die behalve voor het transport van een bepaalde lading ook nog een tarief in rekening brengt voor de grootte van zijn vrachtwagen zou niet helemaal serieus genomen worden. In de energiesector wordt dit tarief echter heel normaal gevonden.Iemand die wil weten welke tarieven Greenchoice allemaal voor de jaarrekening heeft gebruikt, heeft niet genoeg aan de schriftelijke factuur. Daar staan ze namelijk niet op. Ze zijn wel te vinden achter de factuur die de klant onder zijn inloggegevens op internet kan vinden. Het is de vraag of ook andere energiebedrijven die service bieden. Iemand die die cijfertjes vervolgens wil gaan controleren moet bij de sites van de regionale energiebeheerder zijn, want Greenchoice hanteert die tarieven als uitgangspunt en trekt daar dan een minieme korting vanaf.Netbeheerder en leverancier zijn tegenwoordig gescheiden en hebben ook gescheiden sites; dus de fanatieke Greenchoice-rekenaar moet zowel op de site van de regionale netbeheerder zijn als op die van de traditionele leverancier gaan kijken om de tarieven te gaan natrekken. Voor andere energieleveranciers die 'eigen' tarieven hebben, zoals Oxxio, moet de klant te rade gaan bij de eigen leverancier en bij de plaatselijke netbeheerder.Maar dan is de klant er nog niet. Een jaarrekening heeft betrekking op het verleden en ook de tarieven zijn die van het verleden. Het is de vraag of al die oude tarieven nog te vinden zijn, helemaal als de jaarrekening lang op zich heeft laten wachten (dat schijnt nogal eens het geval te zijn).Breng voor levering van energie alleen een variabel tarief in rekeningDe invoering van het 'capaciteitstarief' door de energiesector (daar heb je het woord weer) zou een einde maken aan een klein deel van de chaos. Dat capaciteitstarief is in feite een vast tarief voor het transport (de gebruiksafhankelijke kosten worden dus afgeschaft). De invoering van het vaste tarief is onderdeel van de plannen die ook de invoering van de slimme meter omvatten. Onduidelijk is nog of dat vaste transporttarief ook posten als meterkosten en capaciteitskosten gaat omvatten.Overigens is het wellicht een goed idee om nog verder te gaan: breng voor de levering van gas en elektriciteit alleen een variabel tarief in rekening en schaf de vastrechten af. Het zou de energierekening er weer een heel klein beetje eenvoudiger op maken. Greenchoice-directeur Rob van Rees denkt niet dat het er van gaat komen. Want er zijn ook klanten die meer stroom opwekken dan dat ze verbruiken en die zouden dan niets meer aan de leverancier hoeven te betalen, terwijl het bedrijf wel werk voor hen verricht.Copyright©, Energeia, 2007