Wanneer treedt welk deel van splitsingswet in werking?

De uitkomst van de behandeling van de splitsingswet in de Eerste Kamer was dat artikelen allemaal op andere momenten in werking treden. Minister Wijn van Economische Zaken heeft, op verzoek van de Tweede Kamer, duidelijkheid proberen te scheppen in de chaos. Ook geeft hij zijn visie over de vraag hoe een netbeheerder er volgens hem uitziet. Wijn onderscheidt drie gedeeltes in de splitsingswet. Eén deel regelt de overdracht van het beheer van de hoogspanningsnetten door de regionale energiebedrijven aan Tennet. Een ander deel heeft betrekking op de splitsing en een laatste deel heeft betrekking op het creëren van een vette netbeheerder. De artikelen over de splitsing treden niet in werking. De Eerste Kamer riep de regering op om ze niet in werking te laten treden en minister Wijn stemde in met wijziging van de wet.De artikelen over de overdracht van het beheer van de hoogspanningsnetten gaan op 1 januari 2008 in. Dan moet die overdracht dus geregeld zijn. Naar verluidt bevinden de onderhandelingen over deze overdracht zich nog in een verkennend stadium. De artikelen over het creëren van een vette netbeheerder treden op 1 juli 2008 in werking, zo schrijft Wijn aan de Kamer. Wijn probeert in zijn brief ook duidelijk te maken wat zo'n vette netbeheerder nu precies inhoudt. Een vette netbeheerder is een netbeheerder die zijn 'strategische taken' zelf uitvoert. Zo'n netbeheerder heeft bovendien het economische eigendom van de netten in handen. Dit economische eigendom is nu nog in handen van de moederbedrijven, maar die zullen het dus moeten overdragen. Ze zullen hiervoor een vergoeding voor krijgen, hetzij een bedrag ineens, hetzij een periodiek bedrag.'Economisch eigendom' betekent in dit geval dat alle voordelen van het net naar de netbeheerder vloeien maar dat die ook alle verplichtingen op zich moet nemen. Hij zal het net bijvoorbeeld goed moeten onderhouden. De overdracht van het economisch eigendom naar de netbeheerder was eigenlijk al geregeld in de I&I-wet van 2005, maar de betreffende artikelen traden toen niet in werking met het oog op de komst van de splitsingswet. Die zou deze overdracht overbodig maken. Nu de splitsing niet doorgaat, treden ze alsnog in werking, samen met die over de vette netbeheerder.De netbeheerder zit zo bovenop de financieringsbron, zo stelt Wijn. De moeder van het netwerkbedrijf mag de netten niet meer aanwenden voor het aantrekken van financiering, behalve als met het geld in het net geïnvesteerd wordt. Moederbedrijven zoals Nuon of Essent mogen sowieso niets meer doen wat tegenstrijdig is met het belang van het netwerkbedrijf, zo schrijft de wet voor.Het onderhoud en de aanleg van netten mag de netbeheerder wel uitbesteden. Maar de netbeheerder blijft er wel verantwoordelijk voor en er moet een overeenkomst zijn met de uitvoerende partij (meestal het infrabedrijf van het moederbedrijf), zodat de DTE er goed toezicht op kan houden. Hiermee moet voorkomen worden dat het infrabedrijf kunstmatig hoge kosten doorberekent. De minister kan nog nadere regels stellen aan de uitbesteding.Ook mag de netbeheerder geen taken meer uitvoeren waarmee hij 'in concurrentie treedt'. Zo mag hij geen warmte- koude of warmtenetten meer exploiteren. Die netten -in de praktijk zijn dit vooral warmtenetten- mogen weer wel bij een zusterbedrijf worden ondergebracht. Niet duidelijk is of de netbeheerder wel zelf onderhoud aan netten mag uitvoeren en nieuwe netten mag aanleggen als hij dit zou willen, aangezien dit ook een taak is die door anderen 'in concurrentie' kan worden uitgevoerd.Opvallend is verder dat een artikel, dat bepaalt dat aandelen in netbeheerders alleen mogen worden overgedragen als Wijn hierover een regeling heeft getroffen, niet in werking treedt. Als dat wel zo zou zijn, zo redeneert Wijn, zouden netten zolang die regeling er niet is, ook niet aan andere bestaande aandeelhouders verkocht mogen worden en dat wil hij niet op zijn geweten hebben. Een ander artikel dat verkoop van netten aan andere organisaties dan de huidige kring van aandeelhouders verbiedt, treedt wel in werking, zodat het privatiseringsverbod voor netten is gered.Copyright©, Energeia, 2007